Yaz tatili geldi. Karneyi alan, ders ve sınav stresini en nihayet geride bırakan çocuklar şimdi oyun oynamak, açık alanda koşmak ya da parklarda eğlenmek istiyor. Tatili eğlenerek geçirmenin dışında onlara hem yeni şeyler öğrenebilecekleri hem de hayal güçlerini geliştirebilecekleri kitapları sunmak ve tatilde okumaya teşvik etmenin biz anne babaların görevi olduğunu düşünüyorum. Çocuklarımızı kitapçıya götürdüğümüzde “Seç bakalım, beğendiğin kitabı alalım” dediğimizde ufaklıklar genelde içerisinde bol çıkartma ve oyun olan dergileri ya da bol resimli kitapları, çizgi romanları seçiyor olabilirler. Dediğim gibi, onları okumaktan keyif alacakları kitaplarla tanıştırma ve seçmelerine yardım etme öğretmenleri kadar bizim işimiz.
Bizler nasıl kitap seçerken özgür davranıyorsak çocuklarımızı da özgür bırakmalıyız ancak onları ilgi alanlarına göre yönlendirebilir ve doğru kitapları seçmelerine destek olabiliriz. Çocuk kitabı seçerken ve kitap alışverişlerinde çocuklarımızı yönlendirirken nelere dikkat etmemiz gerektiğini uzmanlara sordum.
İyi bir okur olmak için kitapevi ziyareti şart
Tırtıl Kids Kitabevi’nin sahiplerinden, 20 yıldır kitap sektöründe hizmet veren Nalan Erduran; “Kitap seçimine geçmeden önce önemli olan başka bir konuya dikkat çekmek isterim; çocukta kitabevi ziyaret alışkanlığı yaratmak. Alışveriş yapsın, yapmasın yaşı kaç olursa olsun her çocuğun sık sık kitabevi ziyareti yapması iyi bir okur olabilmesi için oldukça önemli bir adım. Bu alışkanlığı edinen çocuk merak duygusunu hiç kaybetmeden, sürekli öğrenme ve araştırma duygusuyla iyi bir okur olma yolunda ilerler. Yazar ve yayınevi seçmeyi öğrenir, kendine uygun kitap türünü bulma konusunda da bu ziyaretler fayda sağlar.” diyerek öncelikle kitapevi ziyaretinin önemini vurguluyor.
Erduran, çocuk kitapları seçerken; çocuğumuzun yaşı kadar kişilik özellikleri ve zevklerini de göz önünde bulundurmamızı tavsiye ediyor. İlgi alanları ve merak duyduğu konulara öncelik verilerek kitap seçmemizi önerirken didaktik olmayan, okurken hem öğrenip hem de keyif alabileceği kitapların okuma konusunda da bağlılık oluşturduğunu söylüyor. “Sizinle birlikte kitap seçebilecek yaşa geldiğinde ise mutlaka kitabın içeriği hakkında çocuğunuza bilgi verin, bu şekilde kitap seçimine onu da katarak tercih yapmaya teşvik edebilirsiniz.”
Can Çocuk Yayınları editörlerinden Ebru Akkaş ise; “Okul öncesi yaşlarda, okuma bilmeyen çocuklar için seçilen kitaplar sadece çocuklara değil onu defalarca okuyacak olan büyüklere de hitap etmeli. Zira okuyucu metinden ne kadar keyif alırsa dinleyen çocuklar da kitabın tadına o kadar varacaktır.” diyor. Akkaş; “Okulöncesi dönem kitaplarında resim ön planda oluyor. Çocukların ilgisi yaş büyüdükçe resimden metne doğru kayıyor. 3-6 yaş arası gerçekle düşün ayırt edilemediği bir dönem, 6-9 yaş arası cin, peri gibi öğelerin öne çıktığı masalların ilginç geldiği bir aralık, 9 yaşından sonra da macera önem kazanıyor.” diyerek çocukların hangi kitaplara ilgi duyduklarını belirtiyor.
Çocuk kitaplarını okuduktan sonra kitaplar hakkında bilgi veren, kitap seçiminden okuma sevgisine pek çok konuda yazılar içeren Bir Dolap Kitap sitesinin kurucuları Banu ve Yıldıray Karakiya çifti; “Okumayı sevmeyen çocuk yoktur, okumayı seveceği kitapla karşılaşmamış çocuk vardır” diye yanıtlıyor kitap seçimi sorumu. Çocukların kitap okuma alışkanlığı kazanmasında kitap okuyan ebeveynlerin de rolünün büyük olduğunu vurgulayan çift, anne babalara çocuk kitabı okumalarını da öneriyor. Karakiya çiftine göre çocuk kitabı okursanız çocuğunuzun dünyasına girer, onun sevdiği konular hakkında fikir sahibi olur ve onunla yakınlaşır, farklı bir bağ kurarsınız.
Hangi yaş için hangi kitap?
3-5 yaş aralığındaki çocuklar daha çok neden-sonuç ilişkileriyle ilgilendiklerinden bu tarz kitaplar hoşlarına gidecektir. Güncel hayata dair kitaplar ve yaşadıkları durumları anlatan hikayeler ilgilerini çeker.
Kendilerini daha iyi ifade etmeye başlayan 5-6 yaş grubu çocuklar aynı zamanda yeni şeyler denemek istedikleri için görselleri iyi, bildikleri kelimeleri içeren yeni hikayeler okumayı tercih edebilirler.
Okumayı ve yazmayı öğrenmiş 6-8 yaş grubu çocuklar ise çok uzun olmayan, kolay okunabilecek, metinlerin resimlerle desteklendiği kitapları okumak isteyecektir. Okuma alışkanlığı kazanması için ilgi duyduğu konularda kitaplar almak doğru bir adım olacaktır. 8-12 yaş grubu ise daha çok macera kitaplarından hoşlanabilir. Açıkça mesaj vermeyen ve öğretici içerik taşımayan kitaplar tercih sebebi olacaktır.
Çocuğunuza kütüphane yapın
Maslak Uniq İstanbul bünyesinde bulunan Tırtıl Kids Kitapevi evinizde çocuğunuz için bir kütüphane oluşturmanıza destek oluyor. Çocuğunuzla yaptığınız ziyaret sonrasında çocuğunuzun ilgi alanları, sevdiği konular ve yaşamı hakkında bilgi alıp size alabileceğiniz kitap, kutu oyunları ve boyama malzemesi listesi oluşturuyor, satın almanız halinde de kapınıza teslim ediyorlar.
Not: Bu yazı 13 Haziran 2015 tarihli Milliyet Cumartesi ekinde yayınlanmıştır.
Bir cevap yazın