Bazı özel okullar dışında eğitim öğretim yılının açılması 28 Eylül’e ertelendi. Çocuklar bu durumdan pek mutlu olsa da neredeyse 3,5 ay süren yaz tatilinden sonra bu ufaklıklar okula nasıl alışacak tekrar? Tatilde değişen uyku saatleri, sabahtan akşama dek diledikleri gibi oyun seanslarında sonra erken kalkmak ve düzene girmek için neler yapmak lazım? Peki ilk defa okula başlayacak ya da okul değiştirecek çocuklara nasıl yaklaşmak gerek? Tüm bu konuları Davranış Bilimleri Enstitüsü, Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi’nde klinik psikolog Gülşah Ergin ile konuştuk. Önerilerinin sizler için de faydalı olacağına eminim.
Kahvaltıda ne isterse onu hazırlayın
Okul dönemine göre daha serbest geçen bir yaz döneminden sonra çocukların tekrar okul düzen ve disiplinine hazır olmalarını sağlamak okula başlama sürecindeki en zor aşamalardan biri diyor Ergin; “Okula daha hazırlıklı başlayabilmek için okul düzenini okula başlamadan en az bir hafta öncesinden uygulanmaya başlayabilirsiniz. Böylece çocuğunuz okulun ilk günü o düzene alışmış olacak ve bu durum, onun için ilk gününü daha da normal kılacak, stresini azaltacaktır.” Okul günü çocuğunuzun isteği doğrultusunda kahvaltı hazırlayarak (pankek isterse pankek, yumurtalı ekmek isterse yumurtalı ekmek!), okula hazırlanma aşamasında ona yardım ederek çocuklarımızın okul gününe keyifle başlamalarını sağlayabileceğimizi söylüyor Ergin. Ayrıca, okula gittiğimizde öncelikle okul bahçesinde biraz dolanarak, okula gelen diğer arkadaşlarıyla tekrar kaynaşması için çocuklarımızı cesaretlendirmemizi de öneriyor.
Yeni okulu hakkında bilgi verin
Ergin; “Öğretmenini ve arkadaşlarını özlemiş olan, okulunda ne gibi değişiklikler olduğunu merak eden, bu yıl bir üst sınıfta başlama hevesinde ve gururunda olan ara sınıf çocuklarına okulun bu avantajlarını hatırlatmak oldukça önemli. Ayrıca onlardan okulla ilgili hedefler oluşturmaları da istenebilir.” diyerek çocuklarımızı okula gitmek için daha hevesli kılmak için onlarla konuşabileceğimiz konu başlıklarını hatırlatıyor. Ergin, okul değiştirecek çocuklarla bu durum hakkında konuşmak, onlara yeni okullarıyla ilgili ihtiyacı olan bilgiyi vermek, duygu ve düşüncelerini ifade etme şansı tanımak gerektiğinin altını çiziyor. Ergin’e göre, bu konuda kendini ifade etme olanağı verilmiş ve merak ettiği soruları cevaplanmış olan çocuklar psikolojik olarak çok daha rahatlamış şekilde okula başlıyorlar. Ergin ayrıca, okul değiştiren çocuklarımıza da yine, yeni okullarının avantajlarını hatırlatmak okula motive olmalarında oldukça etkili olacağını söylüyor.
Telaşlanıp yanlış mesaj vermeyin
“İlk defa okula başlayacak olan çocukların velilerinin öncelikle sakin ve gerginlikten uzak olmaları gerekiyor. Çünkü ebeveynlerin duygu durumu bir şekilde çocuklarına yansıyor. Telaş içerisinde görünen ve herşeyin yolunda olup olmadığını sürekli kontrol etmeye çalışan bir ailenin çocuğu “telaşlanılması gereken bir durum var” mesajını ya da sürekli okulda korkmaması gerektiğini söyleyen bir anne/babanın çocuğu da “demek ki okul korkulacak bir yer” mesajını çok rahat alabiliyor ve kendisi de bu duyguları yaşamaya başlayabiliyor. Bu noktada öncelikle ebeveynlerin soğukkanlı ve kaygılarını kontrol edebilir olmaları oldukça önemli” diyerek bizleri uyarıyor Ergin. Okula başlamadan önce, çocuklara okul ve öğretmenle ilgili bilgiler vermenin, okulda bir gününün nasıl geçeceğini anlatmanın ve okulu önceden ziyaret etmenin de faydalı olacağını belirtiyor. “Çocuklarımıza tam ve yeterli bilgi verdiğimizde endişe seviyelerinin düştüğünü ve rahatladıklarını görebiliriz” diyor Ergin.
Okul gereçlerini seçme şansı tanıyın
Her sene okul döneminde okul forması, eşofman, ayakkabı, çanta ve kırtasiye ürünleri başta olmak üzere okul alışverişi yapılıyor. Ergin bu sürece çocuklarımızı da dahil etmemizi öneriyor. Birlikte keyifli alışveriş yapılmasının ve çocuğa da seçme şansının tanınmasının, çocuğumuzu okul için heveslendireceğini ve okulla ilgili olumlu duygular ve düşünceler geliştireceğini belirtiyor Ergin. Bu nedenle biz velilerin de okul alışverişini çocuğumuzun okula adaptasyon sürecinde bir basamak olarak görüp, sürece onları da dahil ederek keyifli bir aile zamanı yaratmamamızı öneriyor.
Okul öncesi okuma listesi
Bu kitapların ilk defa okulla tanışacak miniklere kolaylık sağlayacağını düşünüyorum.
Ayşegül – Okulda Bir Gün (YKY): Ayşegül’ün bir gün boyunca okulda neler yaptığını anlatıyor.
Okuldaki ilk günüm (Tübitak): Okuldaki dersler, yemek ve teneffüs zamanları, kütüphane ve okuldaki faaliyetler hakkında bilgilendirici bir kitap.
Corentin Okula Gidiyor (Ertv Yayıncılık): Corentin isimli ilk kez okula giden küçük bir tavşanın hikayesi anlatılıyor.
Zeytin Okula Gitmek İstemiyor (Tudem): Okula vardıklarında annesinden ayrılmak istemeyen Zeytin’in günün sonunda neden okula gitmek istediğini ve okuldan nasıl keyif aldığının hikayesi.
Sem Okulu Sevmiyor (YKY): Okul motivasyonunu sağlamak üzerine bir hikaye.
Not: Bu yazı 5 Eylül 2015 tarihli Milliyet Cumartesi ekinde yayınlanmıştır.
Bir cevap yazın